Het is altijd prettig om licht in je woning te hebben, maar zomaar ergens een lamp ophangen is niet de bedoeling. Lampen zorgen voor sfeer, warmte en zijn daarmee belangrijke sfeerbepalers in een ruimte. Licht kan een ruimte maken en breken. Het hebben van een goed lichtplan is daarom van belang. Ook en vooral om daar over na te denken voor de bouw begint. Alex de leeuw, van AdL Teken-, Licht- & Ontwerpstudio legt uit wat een lichtplan is en waarom het belangrijk is om te hebben.
Een lichtplan is een plan waarbij het in eerste instantie gaat over de volgende vragen: waar komt wat voor soort licht? Hoe gaan de ruimtes verlicht worden, afgestemd op de functies, de karakters en de materialen? Welke lichtniveaus zijn nodig? Wat kan er allemaal gedaan worden in deze ruimte? Daarna volgen de vragen welke armaturen (draagconstructies) het meest geschikt zijn en welke materialen, kleuren en afwerking we toepassen, afgestemd op het pand en het interieur? In het lichtplan worden per positie aanzetten gegeven voor armaturen, gebruikmakend van de programma’s van vrijwel alle gerenommeerde lichtmerken. In het lichtplan zal er ook gekeken worden naar de haalbaarheid en budget.
Wanneer kom je met je lichtplan?
Er komt een moment in de bouw dat de E-installateur naar je toe komt met de vraag Heeft u al nagedacht over het licht in huis?. Eigenlijk ben je dan al te laat, meestal zijn de vloeren dan al besteld en zijn sparingen in het beton niet meer mogelijk. Bovendien is er op dat moment al een basisinstallatie opgenomen/gecalculeerd en is het vervolg meerwerk.
Elke aanvulling/wijziging zal worden doorberekend en dat kan behoorlijk oplopen. Dit voorkom je als er vroegtijdig een lichtplan gemaakt is, het liefst nog meegenomen in het bestek. De aannemer kan de sparingen meenemen in zijn legplan en de installateur moet concurrerend zijn met de complete inhoud. Vroegtijdig kan gekeken worden naar het juiste besturingssysteem en kunnen er zelfs al lichtscenes worden ontworpen.
Een goed lichtplan moet dan ook niet alleen technisch goed doordacht zijn, het zal ook alle benodigde installatietechnische informatie moeten bevatten. De aannemer en de installateur zullen gevoed moeten worden met de juiste gegevens: sparingsmaten, drivers, dimmers en bedrading. Er zullen veel vragen komen die beantwoord moeten worden: Waar en hoe geschakeld? Is het Phase Dim, Dali of 1-10V? Zit de driver bij het armatuur of elders? Wat is de inbouwdiepte van het armatuur en zit er een plasterkit bij of een inbouwbox? Een goed lichtplan moet overdraagbaar zijn naar alle betrokken uitvoerende partijen.
Wat levert zo’n lichtplan op?
Een lichtplan vroegtijdig inzetten heeft financiële voordelen. Wanneer het plan voor aanbesteding opgenomen is in het bestek zal een installateur concurrerend moeten zijn met de totale inhoud. Hij weet vroegtijdig waar de installatie aan moet voldoen, stelposten zijn hierdoor minder van toepassing. Meerwerk achteraf is vrijwel uitgesloten en eventuele fouten in de uitvoering zijn, door het lichtplan-bestek, vrij vlot te herleiden.
